Hoe krijg ik aandacht? Eén van de vier redenen van gedrag

Gedrag is zo vanzelfsprekend, dat het je waarschijnlijk niet eens meer opvalt hoe of waarom iemand zich precies gedraagt. Toch is het heel waardevol om gedrag bij jezelf en bij een ander goed te kunnen verklaren. Dit helpt bij de aanpak van gedragsverandering. Het kunnen begrijpen van gedrag zorgt ervoor dat je de intenties van iemand anders beter begrijpt. Zo zijn er nogal wat mensen die zich afvragen: ‘Hoe krijg ik aandacht?’. De wetenschappelijke stroming ‘toegepaste gedragsanalyse’ heeft een heel overzichtelijk rijtje van slechts vier redenen waarom we ons gedragen.

In dit artikel bespreken we reden 1 van de 4; het krijgen van aandacht.

Waarom krijgen we graag aandacht?

Aandacht krijgen is een heel fundamentele en aangeboren behoefte bij mensen. Door het krijgen van aandacht krijg je het gevoel dat je ertoe doet. Het krijgen van aandacht geeft je het gevoel gezien en gehoord te worden. Mensen zijn sociale wezens en kunnen niet (goed) zonder aandacht. We gedragen ons in het dagelijks leven op allerlei bewuste én onbewuste manieren om aandacht te krijgen voor wie we zijn en wat we doen. Hiermee is aandacht één van de vier ‘functies’ van gedrag. We gedragen ons op een bepaalde manier omdat we geleerd hebben dat we daarmee aandacht krijgen.

De negatieve effecten van aandacht vragen voor de omgeving

Op het moment dat we onvoldoende aandacht ervaren, dan geven we daar taal aan, zoals een gevoel van ‘eenzaamheid’ als we langere tijd weinig aandacht ervaren. Het is aangetoond dat te weinig aandacht leidt tot stress. Vandaar doen we allerlei pogingen om toch aandacht te krijgen. Zie bijvoorbeeld dit filmpje over een moeder die een kind eerst alle aandacht geeft en daarna opeens helemaal geen aandacht meer geeft. Het gedrag wat bij het kind ontstaat om toch de aandacht op zich te vestigen, staat niet heel ver af van wat volwassenen soms laten zien als zij te weinig aandacht krijgen. Veel aandacht vragen, of dit op ongepaste momenten doen kan hinderlijk en zelfs belemmerend worden voor de omgeving.

Welk gedrag zie jij?

Kijk eens goed om je heen naar hoe andere mensen aandacht vragen. Kun jij het gedrag wat je ziet terugbrengen naar één van de vier functies van gedrag? Of nog een stap verder: kun jij misschien je eigen gedrag écht benoemen voor wat het is?

Hoe krijg ik aandacht?

• Het opsteken van je vinger als je iets wil zeggen in een klas;
• Klagen;
• Het geven van jouw standpunt over een bepaald onderwerp;
• Vaker aan het woord zijn dan andere aanwezigen binnen een gezelschap;
• Het plaatsen van- of reageren op een bericht op sociale media;
• Het dragen van je haar op een expliciete wijze;
• Roddelen over anderen;
• Het rijden in een speciale auto met bijzondere kenmerken of een hoge waarde;
• Het dragen van opvallende kleding in een specifieke stijl;
• Structureel te laat verschijnen bij ontmoetingen;
• Een boek of blogpost schrijven, zoals deze;
• Jezelf expliciet afzetten tegen een algemeen geaccepteerde norm;
• Je mobiele telefoon checken op ingekomen berichten;
• Ongevraagd advies of uitleg geven over een bepaald onderwerp;
• Het gesprek overnemen voordat iemand uitgesproken is;
• Je stem verheffen;
• Een nieuwtje als eerste verspreiden;
• Een concert geven;
• Als eerste de finishlijn halen;
• Ontevreden zijn met de tweede plaats;
• Doelbewust als laatste over de finish komen;

Het vragen om aandacht is over het algemeen duidelijk op te merken, omdat het vaak te observeren is.

Bron: Sulzer-Azaroff, B., & Mayer, G. R. (1991). Behavior analysis for lasting change. Holt, Rinehart & Winston.