Wat doet een gedragscoach?

De afgelopen jaren is het woord gedragscoach bekender geworden. Maar wat doet een gedragscoach nu precies? Hoe kies je een goede coach? Welke vaardigheden moet een goede coach hebben? De rol van gedragscoach gaat over het bieden van hulp bij gedragsverandering. Het wordt namelijk steeds duidelijker dat als je jouw doelen wil bereiken, je de kennis van gedrag en gedragsverandering daarbij nodig  hebt. In dit artikel leg ik uit wat coaching is en wat er voor nodig is om gedragscoach te zijn.

Wat doet een coach?

Het woord coach en coaching kennen we al langer. De rol van coach is binnen bedrijven en organisaties heel gebruikelijk geworden. Coaching op de werkvloer houdt in dat een collega, een leidinggevende of team wordt geholpen met het bereiken van doelen. Deze doelen zijn vaak werkgerelateerd. Veiliger werken, betere prestaties leveren of efficiënter werken zijn hier voorbeelden van. Deze vorm van coaching voor het bedrijfsleven kent allerlei variaties in taal, zoals 'business coach', 'leiderschap / leadership coaching', 'executive life coach', 'performance coaching' of 'teamcoaching'.

Coaching op jouw eigen doelen

Maar wat nu als jij ondersteund wil worden bij het halen van jouw eigen doelen? Stel dat jij persoonlijk gecoacht wil worden? Hoe noemen we dat dan? De afgelopen jaren zijn woorden als lifecoach, lifestyle coach, loopbaan coaching, relatiecoach en burn-out coach steeds gebruikelijker geworden. Daar wordt het woord gedragscoach steeds vaker aan toegevoegd. Coaching en coachen van mensen is geen beschermde term, dus iedereen kan zich coach noemen. Hoe word je dan wijs uit het woud van coaches? Wat maakt een goede coach?

Coachen gaat over de mens in beweging krijgen

In mijn introductie artikel over gedrag geef ik aan hoe de Gedragsanalyse naar de mens kijkt. Ik kijk in eerste instantie niet zozeer naar het individu, maar naar de mens in algemene zin. Als ik begrijp hoe de mens werkt, begrijp ik ook hoe jij werkt. En hoe ik zelf werk, overigens. Volgens de Gedragsanalyse is de mens een optelsom van drie factoren.

1. Aanleg

De eerste van de drie factoren is aanleg. Je wordt geboren met een bepaalde aanleg. Iedereen is genetisch geladen met bepaalde voorkeuren en -jawel- onlogische afwijkingen. Het blijkt dat we helemaal niet de rationele wezens zijn die we heel lang dachten te zijn. We doen onlogische en soms ronduit domme dingen en we doen dat allemaal. Daarnaast hebben we ook persoonlijke voorkeuren en allergieën. Je kunt niet heen om de aanleg die je hebt. Wel is het mogelijk om er goed mee om te (leren) gaan.

2. Ervaringen

Vanaf je geboorte begin je met het ervaren en leren van dingen. Dat proces gaat door tot en met vandaag. Je leert taal, normen en waarden, je krijgt door wat emoties zijn en je geeft betekenis aan relaties. Je haalt wel of niet je rijbewijs, een duikbrevet of leert één of meerdere vreemde talen. Ervaringen op het werk, in de liefde, in vriendschappen en op de snelweg; je maakt van alles mee. Dit 'vormt' jou als persoon. Alles wat je hebt ervaren, al jouw associaties, maakt dat je vandaag bent wie je bent geworden. Het is belangrijk om goed in kaart te hebben voor jezelf wie je bent geworden.

3. Omgeving

Tenslotte je omgeving. Je neemt jouw Aanleg en Ervaringen mee in de dingen die je op dit moment doet. Jij dient je te verhouden tot je omgeving. Maar hoe passend is die omgeving voor jou persoonlijk? Voordat je jezelf in het verkeer met een auto mag verplaatsen, leren we je eerst de vaardigheden aan. Klinkt logisch toch? Maar hoe zit het met je eerste liefde, de eerste baan, relaties, samenwerken, of een potje Monopoly zonder dat je het ooit eerder speelde? Hoeveel training kreeg je toen? We blijken soms helemaal niet in staat om om te gaan met onze omgeving. De omgeving is in zo'n geval niet passend en dat levert een bepaalde vorm van spanning op. Dat noemen we ook wel 'stress' en ja, ook daar is een 'stress coach' voor. We moeten soms omgaan met een omgeving, ondanks dat we niet geleerd hebben hoe we dat moeten doen.

Coachen gaat over gedragsverandering

Goede coaching gaat over de mens in beweging krijgen. De mens versus zijn omgeving. Dat kan niet zonder kennis over gedrag en gedragsverandering. Een goede coach begrijpt hoe de mens werkt van nature en kan dat op maat toepassen op jou als individu. Coaching is wat mij betreft altijd op maat, want geen twee mensen hebben exact dezelfde vorming meegemaakt in dit leven. Heeft de coach geen harde kennis over gedragsverandering en wil hij of zij toch mensen coachen? Dan loop je een grote kans dat jouw coach de eigen Aanleg en Ervaringen gaat projecteren op de coachee. Dat kan prima werken, maar het is dan wel nodig dat de coach zelf een hele goede harmonie moet kennen.

Wat doet een gedragscoach?

Een gedragscoach heeft kennis over gedrag en gedragsverandering. Hij of zij kan hulp bieden bij gedragsverandering door het aanreiken van praktische technieken voor gedragsverandering. Daarnaast gaat hij in op jouw persoonlijke Aanleg en Ervaringen in dit leven. De coach zet dat af tegen jouw Omgeving van dit moment. Hiermee wordt duidelijk hoe jij je verhoudt tot jouw omgeving en waarom (!) dat voor jou gebruikelijk is geworden.

Het is voor de mens een wetmatigheid dat je alleen ziet wat je al zag. We zijn geprogrammeerd geraakt om onze omgeving te voorspellen en je kunt dat niet meer rechtzetten. Daarmee ben je geworden wat je om je heen denkt te zien. Deze aanleg hebben we allemaal en maakt het heel lastig om jezelf uit het moeras te trekken. De vraag is namelijk of je het moeras wel ziet. Een gedragscoach helpt om te zien wat je nog niet doorhebt en vanuit dat perspectief een stap te maken.

Wat is de aanpak van de Gedragscoach?

Ik noem mijzelf de Gedragscoach. Achteraf gezien ben ik van nature coachend voor individuen en groepen mensen. Ik vind luisteren en dialoog het mooiste wat er is. Inmiddels mag ik dat als professional doen. Ondanks dat ik meer en meer ben gaan begrijpen over gedrag, merk ik dat ik mijn aanpak altijd dezelfde gebleven is. Ik heb alleen meer gereedschap om te kunnen verklaren, om vervolgens oplossingsrichtingen en perspectief te kunnen bieden. Op welke manier help ik mensen op weg?

1. Overzicht krijgen: een probleem ontrafelen in losse onderdelen geeft overzicht. Ik blijk sterk analytisch van aard en deel een probleem op in onderdelen;
2. Begrip creëren: waarom is jouw gedrag logisch en van anderen om jou heen? Dit komt neer op kennis opdoen over gedrag en gedragsverandering. Hier investeerde ik de afgelopen jaren veel tijd in;
3. Perspectief bieden: praktische handvatten en technieken voor de toekomst. Dit vraagt kennis over de techniek van gedragsverandering en valt aan te leren;
4. Niet overnemen: jouw leven, jouw keuzes. Ik vind het belangrijk om alle mogelijke keuzes voor te leggen en het niet te beperken tot één advies.

Heb je interesse in ondersteuning van De Gedragscoach? Neem dan contact op voor een kennismaking.