Hoe werkt gedrag?
Een introductie op gedrag en gedragsverandering
Alles over gedrag en gedragsverandering
In dit artikel neem ik je stap voor stap mee bij alles dat er komt kijken bij gedrag en gedragsverandering.
Ik doe dit aan de hand van de meest voorkomende vragen over gedrag. Wat is gedrag? Waar komt gedrag vandaan? Hoe werkt de mens? Hoe kun je gedrag veranderen? Deze pagina geeft een uitgebreide introductie op de onderdelen die wat mij betreft komen kijken bij gedrag en gedragsverandering.
Wie is de Gedragscoach?
Mijn naam is Lex Tabak en ik ben de Gedragscoach. Ik coach individuen en teams op basis van gedragswetenschap. Deze kennis biedt praktische handvatten waarmee je aan de slag kunt met jezelf of met anderen. Gedrag is veel praktischer dan je denkt en in dit artikel beschrijf ik een uitgebreide introductie op gedrag en gedragsverandering.
Wat kun je met kennis over gedrag?
- Kennis over gedrag helpt je om jezelf en je eigen gedrag beter te begrijpen;
- Het is mogelijk om negatieve emoties te verminderen met kennis over gedrag;
- Met behulp van kennis over gedrag ben je beter in staat om je doelen te bereiken;
- Samenwerken met anderen is eenvoudiger als je begrijpt waarom de ander iets doet;
- Kennis over gedrag kun je inzetten om relaties met anderen te versterken;
- Werk je voor een organisatie? Dan kan kennis over gedrag resultaten versterken.
Wat is gedrag?
Gedrag is zo vanzelfsprekend, dat je misschien onvoldoende stilstaat bij wat gedrag precies is. Gedrag is een concrete, waarneembare beweging. Je moet gedrag met je ogen of oren kunnen waarnemen, om het als gedrag te kunnen aanwijzen. Waarom het zo enorm belangrijk is dat je gedrag aan moet kunnen wijzen lees je verderop in de tekst. Voor nu volstaat dat je gedrag moet kunnen zien of horen. Zodat je het bijvoorbeeld kunt tellen of voor kunt doen aan een ander.
Enkele voorbeelden van wat gedrag wel is
- Het opstaan van een stoel;
- Een formulier invullen;
- Antwoord geven op een vraag;
- Het trekken aan een touw.
Dit zijn voorbeelden die je kunt waarnemen en voldoen aan de definitie van gedrag.
Een paar voorbeelden van wat gedrag níet is
- Jaloers zijn;
- Initiatief tonen;
- Luisteren;
- Op tijd komen.
Deze voorbeelden kun je niet tellen of voordoen en zijn vallen daarom niet onder 'gedrag'.
We spreken vaak over gedragsverandering alsof we al eens zijn over wat gedrag is. Dat blijkt in de praktijk helemaal niet zo te zijn. Toch doen we net of we weten waarover we praten. Probeer maar eens een doel dat je jezelf stelt te vertalen in praktisch gedrag. Dan merk je hoe lastig dat is. In deze tekst haal ik een regelmatig voorbeeld van gedragsverandering aan. In de loop van dit artikel haal ik dit voorbeeld erbij om uiteindelijk te komen tot ander gedrag.
Wat kun je met kennis over gedrag?
- Kennis over gedrag helpt je om jezelf en je eigen gedrag beter te begrijpen;
- Het is mogelijk om negatieve emoties te verminderen met kennis over gedrag;
- Met behulp van kennis over gedrag ben je beter in staat om je doelen te bereiken;
- Samenwerken met anderen is eenvoudiger als je begrijpt waarom de ander iets doet;
- Kennis over gedrag kun je inzetten om relaties met anderen te versterken;
- Werk je voor een organisatie? Dan kan kennis over gedrag resultaten versterken.
Hoe kun je snel afvallen?
Ieder jaar neem ik mijzelf opnieuw voor om af te vallen. Ik ben een paar kilo te zwaar en ik beweeg te weinig. Ook al heb ik goede voornemens om gezonder te eten en meer te sporten, ik merk dat het mij niet lukt om mij hieraan te houden. Hoe val ik af met behulp van gedragsverandering?
Wat kun je met kennis over gedrag?
- Kennis over gedrag helpt je om jezelf en je eigen gedrag beter te begrijpen;
- Het is mogelijk om negatieve emoties te verminderen met kennis over gedrag;
- Met behulp van kennis over gedrag ben je beter in staat om je doelen te bereiken;
- Samenwerken met anderen is eenvoudiger als je begrijpt waarom de ander iets doet;
- Kennis over gedrag kun je inzetten om relaties met anderen te versterken;
- Werk je voor een organisatie? Dan kan kennis over gedrag resultaten versterken.
Sporten, gezonder eten en meer bewegen is geen gedrag. Het zijn containerbegrippen die te maken hebben met gezond gedrag, maar ze zijn zo breed beschreven dat je er van alles mee kunt. Wat is precies 'sporten'? Wanneer is 'meer bewegen' geslaagd en wat versta je onder 'gezonder eten'? Maak gedrag concreet.
Waar komt gedrag vandaan?
Nu we begrijpen wat gedrag precies is, weten we nog niet waar gedrag nu eigenlijk vandaan komt. Het is belangrijk om te weten waar gedrag vandaan komt, omdat we daarmee ook te weten komen hoe we het kunnen beïnvloeden. Als we willen weten hoe het zit met gedrag en gedragsverandering, dan gaan we ook op zoek naar de redenen voor gedrag. Hierbij is het belangrijk dat we niet alleen kijken naar het gewenste gedrag, maar ook naar het huidige gedrag.
Veel mensen denken dat gedrag spontaan ontstaat en het een gegeven is dat je doet wat je doet. We verklaren dit ook vaak met woorden zoals het 'karakter' van iemand of de 'persoon'. "Zo ben ik nu eenmaal", hoor je dan. Alsof het een statisch ding is wat jij bent. Dit is echter niet zo. Gedrag valt te beïnvloeden en dus te veranderen. In dit onderdeel gaan we in op twee belangrijke onderwerpen. Gedrag is altijd logisch en heeft altijd een reden.
Waarom is gedrag altijd logisch?
Al het gedrag wat we vertonen, is logisch. Ook ongewenst gedrag. Gedrag heeft namelijk altijd een reden. Wat die redenen precies zijn bespreek ik hieronder, maar laten we eerst even goed stil staan bij het feit dat gedrag áltijd logisch is. Ook al begrijp jij het zelf het gedrag van de ander niet altijd. We houden ons niet altijd aan de snelheid, met een reden. Mensen zijn verslaafd aan roken, met een reden. We komen onze afspraken niet altijd na en dat heeft een reden. Voordringen in een rij gebeurt met een reden en ook voor je beurt praten heeft een reden. Gedrag is niet altijd prettig, maar wel altijd logisch. Logisch voor de persoon die het gedrag vertoont. De vraag is of jij de nieuwsgierigheid op kunt brengen om op te halen wat die reden is. Ook als het om je eigen gedrag gaat.