Mijn boekenlijst over gedrag en gedragsverandering

Sinds 2014 investeer ik veel tijd in het beter leren begrijpen van gedrag en gedragsverandering. Ik heb een aantal opleidingen gevolgd en vooral veel boeken gelezen. In dit artikel zet ik de boeken onder elkaar die voor mij bepalend zijn geweest in het benaderen van gedrag. Dit is mijn boekenlijst over gedrag en gedragsverandering.

Boeken over gedragsanalyse

De wetenschap van de toegepaste Gedragsanalyse stamt uit de jaren '50 en heeft een aantal interessante titels. Als je boeken leest over dit onderwerp, dan leer je vooral over een heel praktische manier van kijken naar gedrag. De Gedragsanalyse is altijd al 'toegepast' geweest en het wordt dan ook heel concreet wat gedrag is en hoe je het kunt beïnvloeden. Ik geef twee titels die vast onderdeel uitmaken van mijn boekenlijst over gedrag en gedragsverandering.

• Bringing out the best in people van Aubrey Daniels is de laagdrempelige introductie op de kracht van consequenties bij gedrag en gedragsverandering.
• Organizational Behavior Management - een introductie door Robert den Broeder en Joost Kerkhofs is een vrij recente maar complete titel over OBM. Organizational Behavior Management is een gedragsveranderingstechniek die voortvloeit uit de Gedragsanalyse.

Boeken over sociale psychologie

De sociale psychologie schuift steeds meer de praktische, 'toegepaste' kant op. Omdat er al heel veel onderwerpen waren binnen de sociale psychologie, is er - in tegenstelling tot de Gedragsanalyse - geen ultieme titel over gedrag en gedragsverandering. Daarnaast zijn er ook veel, heel veel mensen actief binnen dit veld. Het aantal boeken en artikelen dat schrijft over gedragsverandering is dan ook eindeloos. Ik kies er twee uit die mij bijgebleven zijn.

• Social Psychology van Tom Gilovich biedt een enorm uitgebreid, maar heel aansprekend overzicht over de sociale psychologie tot nu toe. Ik vond het de beste introductie op deze wetenschap die ik me had kunnen voorstellen.
• Influence van Cialdini is een klassieker binnen de sociale psychologie en bouwt een brug tussen de onvermijdelijke reflexen die we in ons dragen en hoe je die aan kunt spreken als gedragsveranderaar.

Boeken over antropologie

Mensen doen in groepen heel andere dingen dan zij individueel zouden doen. We blijken zelfs het 'knuffelhormoon' oxytocine aan te maken als we met een groep optrekken. Als we een groep willen beïnvloeden, dan hebben we rekening te houden met de dynamiek in die groep.

• De corporate tribe van Danielle Braun en Jitske Kramer legt een aantal mooie verbanden tussen de antropologie en wat mensen doen binnen organisaties.
• Cultuurverandering in complexe organisaties van R.J. Scheltens is moeilijk te verkrijgen, maar wat mij betreft een toptitel. In de aanpak richting een groep mensen, zoals bijvoorbeeld bij een team of binnen een gezin, zijn de drie factoren die bepalend zijn voor samenwerken heel overzichtelijk.

Boeken over neurowetenschap

Hoe de hersenen werken en hoe onlogisch het soms wordt, werd voor mij vooral helder door twee titels. Deze maakten beiden veel indruk en laten je soms letterlijk met de mond open lezen over bijzonder het werkt in ons hoofd. Het heeft mij vooral geleerd om mijzelf te relativeren. Twee boeken die niet mogen ontbreken op mijn boekenlijst over gedrag en gedragsverandering.

• Thinking, Fast and Slow van Daniel Kahneman zet ik expres in het engels neer omdat ik niet erg onder de indruk ben van de Nederlandse vertaling 'Ons feilbare denken'. Voor mij persoonlijk één van de beste titels die ik ooit las. Toegepast onderzoek naar 'biases' en 'heuristics'; de reflexen in ons hoofd.
• No Self, No Problem van Chris Niebauer liet aan mij zien hoe bliksemsnel de hersenen eigen verhaallijnen in elkaar zetten. Afstand proberen te nemen van het ego is een logisch doel als je realiseert dat we vooral een bundeling van verhalen zijn in ons hoofd. Dit boekje helpt daarbij.