Waarom is het leven zwaar?

Waarom is het leven zwaar voor zoveel mensen? Onderzoek laat zien dat nogal wat jongeren en ouderen het leven moeilijk vinden. Waar komt dat gevoel vandaan? Als we de gedragswetenschap en de sociale psychologie erbij pakken, dan wordt duidelijk waarom het leven heel zwaar kan zijn. In dit artikel zetten we een aantal redenen uiteen waarom het leven zwaar kan zijn.

Zwaarmoedigheid is deels aangeborenWe zien graag dat het leven maakbaar is. Helaas is dat voor sommige dingen niet zo. Als jij iets vervelends meemaakt, wat zie jij dan? Zie jij het glas half vol, of half leeg? Heb jij een mindset die op zoek is naar groei, of naar vastigheid? Het is aangetoond dat optimisme en het zien van kansen en mogelijkheden, deels aangeboren is. De mogelijkheid om jezelf gelukkig te kunnen voelen, blijkt voor ongeveer 50% aangeboren te zijn. Dat is nogal wat. Jouw eigen systeem zou dus weleens tegen je in kunnen werken. Een mens kan aanleg hebben voor sombere gevoelens en pessimisme. Het is belangrijk om je dat te realiseren en om daar goed mee om te gaan.

De omgeving vraagt soms iets wat jij niet kunt

Een mens kan niet herhalen wat hij nooit heeft geleerd. Als jij in het buitenland bent en de taal niet spreekt, dan vinden we dat normaal. Bij een eerste autorijles word je niet gelijk de snelweg op gestuurd, want jouw vaardigheden zijn nog niet op orde. Maar hoe zit het met de vaardigheid van vrienden maken? Risico’s nemen? Samenwerken in een groep? Goed voor jezelf zorgen? Contact onderhouden? Je werk goed uitvoeren? Geen mens is overal goed in. Er zit soms afstand tussen wat de omgeving van je vraagt en wat jij hebt geleerd. Dit levert een bepaalde vorm van spanning op. Soms leidt dit zelfs tot stress. Als die afstand niet te overbruggen valt en dit enige tijd aanhoudt, dan krijgt een mens daar heel veel last van. Met alle geestelijke en lichamelijke gevolgen van dien.

Taal herhaalt en herhaalt zich in je hoofd

Taal is een vorm van gedrag. Het is zo vanzelfsprekend, dat je soms niet eens merkt hoe belangrijk taal is. Zeker als taal zich niet via jouw stembanden, maar in je hoofd afspeelt, dan is het belangrijk om je af te vragen welke taal dat is. De verhalen die je jezelf vertelt over jouw persoon en jouw omgeving, bepalen hoe je naar de wereld kijkt. Zeker als je voortdurend dezelfde verhalen herhaalt en dezelfde vragen stelt – dit noemen we piekeren – is het heel belangrijk dat dit goede verhalen zijn. Het herhalen van negatieve verhalen leidt tot negatieve gevoelens. Als je positieve verhalen herhaalt leidt dit tot positieve gevoelens. Het is aangetoond dat de hersenen zich letterlijk anders vormen bij negatieve verhalen, dan bij positieve. Je kunt jezelf dus letterlijk de put in denken. Welke verhalen spelen zich in jouw hoofd af?

Jij beleeft jouw leven op jouw manier

Een mens is een optelsom van ervaringen van geboorte tot nu. Je ervaart dingen om je heen op bepaalde manier omdat je jezelf dat zo aangeleerd hebt. Dat aanleren kun je niet voorkomen. Je kunt niet zelf bepalen wat je wel en niet wil ervaren. Jouw hersenen bepalen wat ze opslaan en hoe ze dat doen. Wat jij voelt bij het woord ‘jeugd’, is gevormd door jouw jeugd en hoe jij erop terug kijkt. Wat jij ervaart bij het woord ‘liefde’ of ‘vriendschap’, hangt af van jouw associaties daarmee. Voor alle dingen die we om ons heen zien en ervaren hebben we een bepaald ‘label’ bedacht. Die labels zijn subjectief en kunnen een andere betekenis krijgen. Het is mogelijk om anders naar ervaringen uit het verleden te kijken, maar daar is wel hulp bij nodig. Andere associaties, andere labels, anders kijken en denken kunnen leiden tot meer kwaliteit van leven.

Waarom is het leven zwaar?

Het leven is zwaar op het moment dat je het leven als zwaar beleefd. Die beleving kan heel logisch zijn, omdat sommige mensen heel nare ervaringen achter de rug hebben. Ook kun je last hebben van de aangeboren neiging om dingen negatief te zien en en te ervaren. Als de omgeving dingen van je vraagt die je liever niet wil, kan dit stress veroorzaken. De vraag met al deze onderwerpen is hoe je deze dingen weegt voor jezelf. Hoe kijk je op dit moment naar de wereld? Welk label geef jij jouw ervaringen? Recycle je veel ervaringen in je hoofd en zijn ze daarmee jouw werkelijkheid geworden, of stel je jezelf ook weleens de vraag of het nu echt allemaal zo is als jij denkt dat het is?

Hoe wordt het leven weer leuk?

Ja, je kunt gedrag veranderen. Daarmee kun je in het hier en nu andere keuzes maken. Het is ook mogelijk om de verhalen uit het verleden anders te ervaren. Als wij mensen begeleiden en coachen, dan doen we dit door de ervaringen logisch te maken. Dat geeft de mogelijkheid om dingen een plek te geven en anders te labelen. Waar kwam jouw gedrag en dat van de ander vandaan? Waarom zijn de omstandigheden waar je mee te maken had logisch? Hoe kun je op een andere manier kijken naar dezelfde dingen? Onze praktijkervaringen laten zien dat we mensen in een andere denkstand kunnen brengen.