Waarom veel mensen niet nieuwsgierig zijn

Vraag je je weleens af waarom sommige mensen nooit vragen hoe het met jou gaat? Is dit een gebrek aan interesse, of is er meer aan de hand?

We leven in een tijd waarin eenzaamheid toeneemt. En toch zou verbinding maken vaak zo simpel kunnen beginnen: met een beetje nieuwsgierigheid.

  In dit artikel leggen we uit waarom veel mensen niet nieuwsgierig zijn.

Wat is nieuwsgierigheid?

Nieuwsgierigheid is de drang om het onbekende te willen kennen. Vanuit de toegepaste gedragsanalyse (ABA) vertoon je nieuwsgierigheid als je een vraag stelt, of op zoek gaat naar kennis en informatie. Vanuit de sociale psychologie is nieuwsgierigheid vooral een manier om verbinding te maken met anderen. Door het stellen van vragen, toon je interesse. Hierdoor verdiep of onderhoud je relaties met anderen. De neurowetenschap ziet nieuwsgierigheid als een proces waarbij er beloning ontstaat in het brein. Wanneer je iets nieuws leert of je betrokken voelt, activeert dit je dopaminesysteem. Jouw nieuwsgierigheid vertaalt zich letterlijk in energie en motivatie.

Wat levert nieuwsgierigheid op?

Het hebben van nieuwsgierigheid levert veel op voor jezelf en voor de omgeving. In dit artikel gaan we vooral in op het belang van nieuwsgierigheid tussen mensen onderling.

Wat gebeurt er als jij nieuwsgierig bent naar anderen toe?

• Voor jezelf betekent nieuwsgierigheid naar anderen toe dat je beter weet waar zij staan en wat zij doen. Dit geeft je meer grip op je sociale omgeving. Door actief vragen te stellen en informatie te verzamelen, voorkom je aannames en misverstanden. Nieuwsgierigheid verlaagt onzekerheid en maakt dat je jouw positie binnen een groep beter kunt inschatten. Het is dus niet alleen interesse, maar ook een manier om spanning te verminderen en je eigen sociale zekerheid te vergroten.
• Voor de omgeving betekent jouw nieuwsgierigheid dat jij anderen ziet en hoort. Je geeft aandacht aan anderen, wat een van de meest fundamentele zaken is die je kunt geven. Het is een vorm van sociale waardering. Ik vind dat jij ertoe doet en daarom wil ik weten hoe het met jou gaat. Nieuwsgierigheid levert daarom op dat jouw omgeving zich verbonden voelt met jou. Als mensen met elkaar afstemmen over jou, is de kans aanzienlijk dat jouw nieuwsgierigheid als een kwaliteit wordt gezien.

Voordelen te over dus. Toch zijn er veel mensen die weinig interesse tonen en niet nieuwsgierig zijn. 

Hoe herken je weinig nieuwsgierigheid?

Voordat we in gaan op de logica van niet nieuwsgierig zijn, eerst een aantal voorbeelden van hoe je bij iemand weinig interesse in anderen herkent.

• Weinig vragen stellen. Iemand praat vooral over zichzelf en stelt nauwelijks vragen aan een ander. Een gesprek is daarmee voor die persoon iets dat zich op persoonlijk betrekkingsniveau afspeelt en is niet een samenspel;

• Ingestudeerde vragen stellen. Sommige mensen lijken nieuwsgierig, maar gebruiken in werkelijkheid een paar standaardzinnen die vooral de suggestie van interesse wekken. Denk aan vragen als “wat doe je eigenlijk precies?” of “hoe gaat het op je werk?”. Of in een verdiepend gesprek: "wat maakt dat je dit standpunt hebt?". Klinkt netjes, maar het zijn losse vragen die vaak geen opvolging krijgen. In zo'n geval is er sprake van een sociaal script, in plaats van oprechte betrokkenheid. Een geoefende luisteraar merkt dit meestal snel. Het gesprek blijft oppervlakkig.

•  Gesprekken snel verleggen naar zichzelf. Zodra de ander iets vertelt, reageert men met een eigen verhaal of voorbeeld, in plaats van door te vragen. Het gesprek wordt overgepakt, zodat de persoon die het woord heeft verwisseld wordt. Zo wordt het nut van een gesprek altijd hetzelfde; de ander wil zijn verhaal kwijt. Ook tijdens jouw verhaal;

• Geen verdiepende vragen stellen. Het ontbreken van vervolgvragen is een signaal van een gebrek aan nieuwsgierigheid. De ander is nog wel voldoende gesocialiseerd om jou uit te laten praten, maar houdt jouw aandeel in het gesprek liefst zo kort mogelijk. Vragen stellen verlengt jouw spreektijd alleen maar en dat is lastig;

• Afgeleid tijdens het gesprek. Dit is sinds het gebruik van smartphones een veel voorkomend fenomeen en wordt ook wel 'phubbing' genoemd, een combinatie van phone en snubbing (iemand afwijzen of negeren). De aandacht bij het gesprek houden is teveel gevraagd, omdat er in wezen geen nieuwsgierigheid is;

• Fysieke afstandelijkheid. Je neemt letterlijk waar dat iemand in een sociale situatie zoals een verjaardag, een bedrijfsborrel, vergadering of andere sociale situatie zichzelf afzondert. Door fysieke afstand in te bouwen tussen zichzelf en anderen. Daarmee voorkom je de pakkans op een gesprek.

Het noodzakelijke ingrediënt voor nieuwsgierigheid

Nu we merken dat er weinig nieuwsgierigheid is, komen we toe aan de redenen hiervoor. Bij de Gedragscoach draaien we de vraag graag om. Niet 'waarom is iemand weinig nieuwsgierig?', maar 'wat is noodzakelijk om nieuwsgierig te kunnen zijn?'

Al het gedrag is logisch. Als een gebrek aan nieuwsgierigheid logisch is, dan moet er dus een reden zijn waarom er geen nieuwsgierigheid is. Hoe wij er naar kijken? Bij een gebrek aan nieuwsgierigheid, ontbreekt het noodzakelijk ingrediënt voor nieuwsgierigheid in een ander:

Ruimte in je hoofd om het verhaal van de ander te kunnen ontvangen.

Waarom ervaren mensen geen nieuwsgierigheid? 

Als je stress ervaart, veel piekert of je zorgen maakt, staat je brein in een soort overdrive. De amygdala houdt je in een staat van alertheid. Jouw prefrontale cortex, die normaal zorgt voor overzicht, plannen en aandacht voor de ander, raakt overbelast. Onderzoek laat zien dat state anxiety (tijdelijke angst of nervositeit), direct samenhangt met minder nieuwsgierigheid. Je gedachten dwalen af naar je eigen verhaal en zorgen, in plaats van naar wat de ander zegt. Met andere woorden: hoe voller je hoofd, hoe minder mentale ruimte er is om écht geïnteresseerd te zijn in iemand anders. Stress slokt de bandbreedte van je brein op, waardoor nieuwsgierigheid naar de ander simpelweg geen prioriteit krijgt. 

Inzicht: mensen met weinig nieuwsgierigheid hebben mogelijk veel meer zorgen dan jij denkt. 

De pijnlijke praktijk

Bij de Gedragscoach begeleiden we mensen die graag om willen gaan met andere mensen, maar daar moeite mee hebben. Een gebrek aan interesse vanuit een ander is soms heel frustrerend en teleurstellend. Vooral als het om naasten en vrienden gaat. Juist in hechte relaties kan het extra schrijnend zijn als nieuwsgierigheid of oprechte interesse ontbreekt. Denk aan een ouder die weinig vragen stelt aan een kind, waardoor het voelt alsof wat jij meemaakt er niet toe doet. Of een volwassen kind dat geen aandacht toont voor zijn ouder, terwijl die juist verlangt naar betrokkenheid. Ook vriendschappen kunnen hierin teleurstellen.  Na een ingrijpend incident of moeilijke periode, kan een vriend met weinig mentale ruimte geen enkele vraag stellen over hoe het nu écht met je gaat. In zulke situaties is de teleurstelling groot, omdat je vanuit de aard en de duur van de relatie verwacht dat interesse vanzelfsprekend is.

Dit laat zien dat de lengte of de vorm van een relatie geen garantie is voor de kwaliteit ervan. Wat telt, is of beide personen ruimte hebben in het hoofd is voor elkaars echte verhaal.

Tref je weinig nieuwsgierigheid? Stel meer vragen 

Merk je dat iemand weinig interesse toont, dan kun je dat patroon vaak doorbreken door zélf meer vragen te stellen. Nieuwsgierigheid werkt namelijk aanstekelijk. Als jij oprechte aandacht geeft, voelt de ander zich gezien en ontstaat er sneller wederkerigheid. Het gaat niet om ingewikkelde of diepzinnige vragen, maar om eenvoudige openers als: “Hoe gaat het echt met je?” of “Wat vond je van dat moment?” Door nieuwsgierigheid actief voor te doen, nodig je de ander uit om datzelfde terug te doen. Zo verschuif je het gesprek van oppervlakkigheid naar verbinding.

Heb je weinig nieuwsgierigheid? Wat is de bron?

Als je merkt dat je weinig interesse toont in anderen, dan is dat vaak geen kwestie van onwil, maar van overbelasting. Je hoofd zit vol met zorgen, taken of spanning, waardoor er simpelweg weinig ruimte is om aandacht te hebben voor een ander.

Vanuit de gedragsanalyse kijken we niet naar nieuwsgierigheid als eigenschap, maar als gedrag dat ontbreekt in je repertoire op dat moment. De eerste stap is zelfonderzoek naar welke prikkels of situaties jou zo opslokken dat er geen ruimte voor vragen naar anderen meer overblijft. Door concreet te zien waar jouw aandacht heen gaat, leg je de bron van je beperkte nieuwsgierigheid bloot. Want zo lang die bron niet aangepakt wordt, is er logischerwijs weinig ruimte voor vragen. Een situatie die voor jouw omgeving vaak niet begrepen wordt en heel frustrerend kan worden.

Oefen met nieuwsgierigheid tonen

Nieuwsgierigheid is klein, maar soms opent het grote deuren. Dus begin vandaag simpel: zeg eens hallo, stel een vraag, of deel wat er in je hoofd omgaat. Misschien is dat precies het zetje waardoor verbinden makkelijker gaat.

Als je nog vragen hebt of ergens over nadenkt, vertel het ons. Wij horen graag van je.

Wij vinden 

• Hilmerich, C. et al. (2024). Anxiety and curiosity in hierarchical models of neural emotion processing. Frontiers in Human Neuroscience.

• Kidd, C. & Hayden, B. (2015). The psychology and neuroscience of curiosity. Neuron.

• Dubey, R. et al. (2021). Curiosity is contagious: A social influence intervention to increase curiosity. Journal of Experimental Psychology.

• Loewenstein, G. (1994). The psychology of curiosity: A review and reinterpretation. Psychological Bulletin.

• Eschmann, K. et al. (2023). Curiosity and mesolimbic functional connectivity drive information-seeking behaviour. Social Cognitive and Affective Neuroscience.

• Gruber, M. J. et al. (2025). Curiosity and surprise differentially affect memory. Nature Scientific Reports.